پرورش هوش هیجانی

“در سال های اخیر، دانش بشر نسبت به نقش هیجانات در شیوه زندگی انسان بیشتر شده است. محققان دریافته اند که آگاهی افراد از هیجانات درونی و شخصی و توانایی فرد در کنترل احساساتش، نقش زیادی در موفقیت آنها در تمامی جنبه های زندگی خواهد داشت. نقش هوش هیجانی در زندگی والدین و کودکان چیست؟
آگاهی از احساسات فرزندان، توانایی مناسب برای همدلی کردن با آنها و در صورت نیاز راهنمایی و هدایتشان توسط والدین، هوش هیجانی برای والدین است. کنترل خواسته ها و احساسات، ایجاد انگیزه، و درک نشانه های اجتماعی اطرافیان را باید هوش هیجانی کودکان نامید.” دکتر جان گاتمن

خانواده اولین جایگاهی  است که در آن، کودک به یادگیری هیجانات می پردازد. هر چه این فضا صمیمی تر باشد، یاد می گیریم که احساس خوشایند تری درباره خودمان داشته باشیم، چگونه به احساسات دیگران واکنش نشان دهیم و انگیزه، امید، ترس ، شادی و غیره را چگونه مدیریت و ابراز نماییم. نکته مهم در آموزش هوش هیجانی به کودکان آنست که کودک نه فقط از روی صحبت های والدین شان، بلکه از روی رفتار و واکنش آنها به احساسات مختلف نیز یاد می گیرند.

در حوزه آموزش هوش مصنوعی به کودکان، چهار نوع والد داریم:

1-    والدین بی توجه، آنها هیجانات منفی فرزندان را نادیده گرفته و به آنها بی اعتنا هستند.
2-    والدین ناراضی، همواره فرزندان خود را برای بیان احساسات منفی سرزنش و یا حتی تنبیه می کنند.
3-    والدین آسان گیر، آنها هیجانات فرزند خود را می پذیرند و ولی قادر به کنترل رفتار آنها نمی باشند.
4-    والدین “مربی هیجان”، این والدین به احساسات فرزندانشان اهمیت می دهند، در زمان هایی که کودک احساسات منفی دارد، آن را نفی نکرده بلکه از این موقعیت به عنوان فرصتی برای آموزش درسهای مهم زندگی استفاده می کنند، و در کل راه کنترل و مدیریت احساسات را به فرزند خود می آموزند.

اگر می خواهید به عنوان والدین مربی هیجان شناخته شوید باید چهار مرحله را در زمان بروز احساسات توسط فرزندتان طی کنید:

1- از هیجان فرزندانتان آگاه باشید
2- این هیجان را به عنوان فرصتی خوب برای آموزش و افزایش صمیمت در روابط تان ببینید.
3- به حرفهای فرزندتان گوش کنید و برای احساساتش ارزش قائل شوید.
4- به کودک کمک کنید تا راهی برای کنترل احساسات منفی اش پیدا کند یا احساسات مثبتش را به خوبی کنترل نماید.

اهمیت والد مربی هیجان داشتن برای کودکان چیست؟

کودکانی که والدینی مربی هیجان دارند، در مقایسه با بچه های دیگر از سلامتی جسمانی و پیشرفت تحصیلی وضعیت بهتری برخوردار هستند. بچه های این قبیل والدین دارند. آنها مشکلات رفتاری کمتری در مدرسه و احتماع دارند، با هم سن و سالان شان بهتر کنار می آیند، و گرایش کمتری به پرخاشگری از خود نشان می دهند و در کل با احساسات مثبت تری زندگی می کنند. اگر کودک از سنین پایین بتواند درست مدیریت کردن احساسات و شرایط را بیاموزد، در زندگی آینده اش هم انعطاف بالاتری نیست به مسایل دارد و با سرزندگی می تواند از پس مشکلات پیش رویش برآید.

آیا شما والد مربی هیجان هستید؟

والدین مربی هیجان، همزمان با فرزندشان، احساسات ناراحتی، خشم و یا ترس را تجربه می کنند، اما  دستپاچه نمی شوند، آنها در برخورد با کودک بی حوصلگی نیستند و برای احساسات آنها، ارزش قائل اند و هیچ گاه، احساسات کودک خود را تحقیر نمی کنند، و فکر نمی کنند که باید تمامی مشکلات فرزندانشان را خود حل کنند.

برای موفقیت در تربیت هوش هیجانی از کارهای زیر اجتناب کنید:

انتقاد بیش از حد و سخنان تحقیر آمیز
مقایسه تجارب فرزند با موقعیت های مشابه در دنیای بزرگسالان
تحمیل نکردن راه حل های حل مشکلات خود به فرزندتان
احترام به حق انتخاب کودک، و آرزوهای او
روارست بودن با کودک
صبوری زیاد در تمام مراحل پرورش کودک

برای دانلود کتاب های روانشناسی کودک  در حوزه هوش هیجانی، پیشنهاد می کنیم کتاب “پرورش هوش هیجانی” نوشته دکتر جان گاتمن  را مطالعه کنید.

پرورش هوش هیجانی کودک