مدیریت استرس در محل کار

زمانی که پس از مدت ها کاریابی موفق به استخدام در یک شرکت یا سازمان می شویم، در روزها و ماه های نخستین اشتغال با چالش های گوناگونی دست به گریبان خواهیم بود.

به طور کلی استرس کارکنان امروز، نگرانی روزافزون سازمان ها است. استرس را می توان به عنوان یک موقعیت پر جنب و جوش تعریف کرد که در آن افراد با محدودیت ها، فرصت ها و یا از دست رفتن چیزی که می خواهند دست به گریبان هستند.

استرس زاییده ی واکنش کارمندان به فشارهای نامطلوب / بیش از حد یا تقاضای آن ها می باشد.

البته این استرس همیشه منفی نیست و ممکن است در برخی از موارد سازنده نیز باشد. چنین چیزی ممکن است یک فرد را تشویق کند تا روش های نوآورانه و دقیق برای انجام کارها را کشف کند.

 

علائم استرس در محیط کار

برخی از علائم استرس در محل کار به شرح زیر است:

– غیبت، فرار از مسئولیت های کاری، دیر رسیدن، خروج زودهنگام و…
– افت عملکرد در کار، بروز خطاهایی بیشتر از حد معمول، ضعف حافظه و حواس پرتی حین کار و …
– چرت زدن، واکنش بیش از حد، استدلال کردن و بهانه تراشی، نشان دادن اضطراب و…
– کاهش سلامتی، بروز حوادث گوناگون و…
– عادات نادرست خوردن ( خوردن بیش از حد و یا بی اشتهایی)، سیگار کشیدن بیش از حد، بی خوابی و…
بنابر این لازم است استراتژی های مدیریت استرس در سازمان ها را در نظر بگیریم تا بتوانیم پیامدهای ناشی از وارد آمدن استرس بر کارکنان و همچنین نتایج و آثار آن را کاهش داده و کنترلشان کنیم.

 

منابع / علل استرس کارکنان

عوامل موثر بر استرس بین کارکنان به عنوان عوامل استرس زا نامیده می شوند. برخی از عوامل استرس زا که بر کارکنان موثر واقع می شوند، به شرح زیر هستند:

عوامل سازمانی:

با افزایش استرس و پیچیدگی سازمان، عوامل سازمانی استرس زا نیز افزایش می یابند که باعث ایجاد تنش در میان کارکنان می گردند. از جمله؛

– تبعیض در ساختار حقوق و دستمزد
– قوانین و مقررات سختگیرانه
– ارتباطات ناکارآمد
– فشار همترازی
– اهداف مبهم سازمانی
– ساختار سازمانی متمرکز و بیش از حد رسمی
– فرصتهای تبلیغاتی کم
– کمبود مشارکت کارکنان در تصمیم گیری
– کنترل بیش از حد کارکنان توسط مدیران

فاکتورهای فردی

اعضای خانواده، همسالان، زیردستان و بالادستان و… از یک کارمند انتظارات مختلفی دارند. عدم درک چنین انتظاراتی از هر دو سو، منجر به تعارضات متفاوتی شده و به نوبه ی خود استرس آفرینی می کند. سایر عوامل فردی موثر در ایجاد استرس در میان کارکنان ویژگی های ذاتی شخصیتی از قبیل بی قراری، فشارهای درونی، عدم انعطاف پذیری و … هستند. به همین ترتیب مسائل خانوادگی، مشکلات مالی، تغییرات شغلی ناگهانی و… منجر به استرس می شوند.

 

فاکتورهای استرس زای برون سازمانی

برخی مسائل خاص خارج از سازمان ها وجود دارند که منجر به ایجاد تنش در میان کارکنان می گردد. در دنیای مدرن و تکنولوژی دگرگون شده، باعث افزایش استرس می گردد. تورم، تغییرات تکنولوژی، مسئولیت های اجتماعی، تغییرات اجتماعی سریع، تغییر نرخ ارز و… موجب رشد استرس می شود.

 

مدیریت استرس

استرس وارد آمده بر کارکنان تاثیر منفی بر سلامت، عملکرد و رفتار سازمانی آن ها دارد. بنابراین استرس باید به طور موثر مدیریت شود تا بتوانیم عواقب مضر آن را دور سازیم. استراتژی های مدیریت استرس به شرح زیر هستند:
– تشویق بیشتر کارکنان به داشتن ارتباطات درون سازمانی و کنار گذاشتن اختلافات
– مشارکت کارکنان در تصمیم گیری ها: این به صورت مستقیم باعث کاهش استرس و اضطراب خواهد شد.
– سوق دادن کارمندان به داشتن استقلال بیشتر و مسئولیت های جدی تر
– اهداف سازمانی باید واقع بینانه، و کاملا شفاف باشند. کارمندان باید بازخوردی دقیق در مورد چگونگی دستیابی به این اهداف ارائه دهند.
– تشویق به تمرکززدایی
– توزیع منصفانه مشوق ها و ساختار حقوق و دستمزد عادلانه
– غنی سازی شغلی
– ایجاد محیط کار ایمن و پرآرامش
– داشتن روش استخدامی با جهت گیری مناسب و موثر
– قدردانی به موقع از کارمندان

 

استراتژی های فردی برای مدیریت استرس

– کارکنان باید روزانه لیستی از کارها و وظایف خود را در دست داشته باشند تا بتوانند اولویت ها را تعیین کرده و طبق اولویت بندی اقدام به پیش برد وظایف و مسئولیت های خود کنند و به این شیوه استرس کمتری از جهت زمان بندی انجام دادن کارها احساس خواهند کرد.
به این طریق کارمندان مسئولیت های کاری خود را با موفقیت پشت سر گذاشته و فشار کاری را کاهش خواهند داد.
– در تمرینات فیزیکی شرکت داشته باشید و یا حداقل در طول روز چند نرمش ساده انجام بدهید. ساده ترین نرمش ها و یا حتی کمی قدم زدن در محیط اداری به افراد کمک می کند تا تنش های عصبی خود را کاهش بخشیده و فشارهای کاری را تسکین دهند.
– یک سبک زندگی سالم را پیش بگیرید. داشتن خواب منظم و کافی، عادت های غذایی سالم، ترویج تکنیک های آرام سازی مانند یوگا، گوش دادن به موسیقی و مدیتیشن و… همه و همه در کاهش اضطراب ها و استرس های ناشی از قرار داشتن در یک محیط کاری پرتنش عالی هستند.
– نسبت به نتیجه ی کار خود خوش بین باشید. کارمندانی که با حس خوش بینی در مسیر کار خود پیش می روند، در نهایت به نتایج بهتری هم رسیده و استرس کمتری را متحمل می شوند. در حقیقت این همان فرمول تکراری ست که بارها و بارها شنیده ایم: نتایج خوب معلول افکار خوب هستند!
– کارمندان باید خودآگاهی، اعتماد به نفس و پذیرش قابلیت های خویشتن را در محیط کار تقویت کنند.
– افزایش ارتباطات و مهارت های اجتماعی و دوری از انزوا: با وارد شدن به جمع ها و گروه های دوستانه در محیط کاری به حد زیادی خود را از استرس های ناشی از فشار کاری دور می سازید.
– استفاده از مشاوره: مشاوره کارکنان استراتژی بسیار خوبی برای غلبه بر اضطراب خواهد بود. از طریق مشاوره، کارکنان می توانند از نقاط قوت خود آگاهی یابند و چگونگی توسعه ی آن نقاط قوت؛ نقاط ضعف و چگونگی حذف آن ها را به دست بیاورند.