شماس شامی

تقدیر پیشاپیش ما هم چون تیری از چله رها شده ، حرکت می کند و هیچ گاه نمی شود جلوی او را گرفت .   شماس شامی
رمان شماس شامی نوشته ی مجید قیصری در واقع یک دور دیگر بازگویی حوادثی ست که بعد از واقعه ی کربلا اتفاق افتاده اند. مخاطبی که نویسنده برای این روایت برگزیده همان سفیر مخصوص روم است که در آن زمان به شهر شام سفر کرده بود تا جانشین جدید امپراطور روم را منسوب کند.

شماس شامی کیست؟

شماس شامی خدمتکار نزدیک به جناب جالوت همان سفیر امپراطوری روم می باشد. در این داستان نویسنده واقعه ی عاشورا و حوادث در پس آن را از نگاهی نو به رشته ی تحریر درآورده و از این منظر در بخشی از جاها چاشنی تخیل و قصه را به آن افزوده است.

شماس شامی خدمتکار ویژه ی جناب جالوت، از آغاز تا پایان رمان، نامه هایی به بازرس ویژه ی امپراطوری روم نگاشته و پیگیر وضعیت سرور خود می باشد که به داخل کاخ یزید رفته اما از آن بیرون نیامده است. در حالی که نگهبانان قصر ادعا می کنند که جشن یزید به پایان رسیده و همه ی مهمانان کاخ را ترک کرده اند.
چیزی که این کتاب را بسیار ارزشمند و تازه ساخته است، روح بی طرفی ست که در متن کتاب از ابتدا جاری می شود. اگر چه قباهت یزید و جایگاه والای حسین (ع) در هر بی طرفی جانبدارانه می نماید، اما نویسنده قبل از ورود به هر صحنه ای از روح شیعه ی خود استفاده نکرده و کاملا با نگاهی روایتگرانه داستان را پیش برده است. به طور خاص نامه های شماس که از دید یک خدمتکار مسیحی و کاملا از همه جا بی خبر و بی طرف است و یزید برایش رسما خلیفه ی مسلمانان است، این موضوع را به خوبی پیش می برد.

بخشی از مصاحبه ی نویسنده

در مصاحبه ای که خبرگزاری فارس با مجید قیصری درباره ی این کتاب داشته، وی شماس شامی را یک رمان می خواند و نه یک کتاب تاریخی. وی می گوید:
” با مطالعه کتاب‌های دینی و مقاتل متفاوت، سوژه این رمان به ذهنم رسید و به آن علاقمند شدم و پس از مدتی تحقیق، نگارش آن را که سه سال طول کشید آغاز کردم.”
وی ادامه داد: سال‌ها پیش کتابی با عنوان «مردی فرشته‌پیکر» که درباره حضرت عیسی (ع) است، نوشتم. این کتاب 30 صفحه‌ای البته اثر خلاقانه نبود و در آن بیشتر روایت‌ها به شکل مونتاژ آمده است.
از او درباره ی شماس شامی و میزان واقعیت این شخصیت و اعتبار تاریخی داستانش سوال می شود. قیصری که کتاب خود را رمان نام داده می گوید: نمی‌شود جلو تخیل مخاطب را گرفت. چرا که ما در این کتاب با تاریخ سر و کار نداریم. تاریخ مطلبی را به صراحت روایت می‌کند، اما در این اثر با رمان مواجه هستیم و در رمان از منظر یک شخص واقعه‌ای را می‌بینم که می تواند راست، دروغ و یا نزدیک به حقیقت باشد؛ چرا که قالب، قالب رمان است.
او درباره ی شماس نیز چنین توضیح داد که: شماس (که کلمه‌ای سریانی و به معنای خادم کلیسا و یک رتبه پایین‌تر از کشیش است) که یقینا در آن زمان نبوده و وجود خارجی هم ندارد.